Gazeteci Oktan Erdikmen ve Av. Memet Kılıç
Böyle bir dönemde ‚ben hakkımı nasıl sökerim‘ demek yerine, dayanışma içerisinde bu krizi atlatmaya çalışmak önemlidir.
Korona salgını gibi salgın hastalık durumunda işçilerin hakları, sorumlulukları ve ödevleri vardır:
1. Okullar ve ana okulları kapatıldığında evde kalabilir miyim?
Kural olarak çocukların bakımını ve gözetimini sağlamak ane ve babanın görevidir. Bu durumu işveren ile gönrüşüp ortak bir çözüm aramak doğru yoldur. Öreneğin evden de çalışabileceğiniz bir işiniz var ise bunu önerebilirsiniz.
2. Hastalık şüphesi durumunda işçi evde kalabilir mi?
Sadece bir şüphe nedeniyle işe gitmezseniz, bu çalışma sorumluluğunu yerine getirmeme olarak değerlendirilebilir ve işten atılmanıza neden olabilir. Bu durumda hemen işvereninizi bilgilendirin. O sizi çalışma mecburiyetinden kurtarabilir.
İşyerinde salgın hastalık şüphesi var ise işveren işçiyi koruma yükümlülüğü (Fürsorgepflicht) çerçevesinde bir karar almak durumundadır. İşçiye ‚gelme‘ derse maaşını da ödemek zorunda kalır.
Ayrıca Almanya telefon ile doktordan bir haftaya kadar‚ çalışamaz raporu‘ alabilme olanağı getirdi.
Bu Korona şüphesi olmayan durumlar için düşünüldü.
Yani ağır olmayan normal üşütme veya grip hastalıkları. Doktorlarda bu konuda yığılma olmaması için, Sigortalı Hastalar için Doktorlar Birliği (Die Kassenärztlichen Bundesvereinigung) bu talimatı verdi. Şu durumlarda doktora görünmeden telefon ile işgöremezlik raporu alabileceksiniz:
3. İşveren hastalık şüphesi ile işçiyi eve gönderebilir mi?
Çalışabilir durumda olan işçinin çalıştırılması gerekir ve çalışma hakkıdır. İşçinin tatil hakkının veya mesai saatlerinin kullanılması ancak kendisinin bunu istemesiyle mümkündür. İşveren onu tatil hakkını kullanmaya zorlayamaz.
4. İşveren işyeri için desenfeksiyon maddesi sağlamak zorunda mıdır?
İşçilerin sağlığını korumak işverenin sorumluluğunda olan bir alandır. Müşterilerin sık gelip gittiği yerlerde böyle bir zorunluluk vardır.
5. Karantina kararı alınırsa işçi ücreti ödenmeye devam edilir mi?
Evet, ilk altı hafta boyunca. Yedinci haftadan itibaren hastalık durumunda ödenen miktarda (Krankenkasse tarafından Krankengeld) ödenir. Bunu bulunduğunuz eyaletin ilgili biriminden talep edebilirsiniz. Karantina durumunda işveren bu ödemelerini karantina kararı veren makamdan talep edebilir ( § 56 Infektionsschutzgesetz )
6. Kısa Çalışma Parası (Kurzarbeitergeld) alabilir miyim?
Evet. Hükümet, İş Ajansları (Arbeitsagenturen) üzerinden korona salgını nedeniyle çalışamama durumunda işverenlerin kısa çalışma yardımından yararlandırılmaları talimatını verdi. Bu para ödünç işçi (Leiharbeit) çalıştıran firmalar için de geçerli olacak ve 12 yerine 24 ay boyunca ödenebilecek. Bu konuda daha fazla bilgi için:
https://www.arbeitsagentur.de/news/ku…
İşçinin yapması gereken birşey yok burada. Bu dilekçeleri işveren İş Ajansına online olarak da sunabilir:
https://www.arbeitsagentur.de/unterne…
7. Kısa Çalışma Parası (Kurzarbeitergeld) ne kadardır?
Çocuklu işçiler net maaşlarının % 67’sini, çocuksuz olanlar ise % 60’ını alırlar.
Serbest Meslek Sahipleri ve İşverenlerin Durumu
1. Devlet yardımı var mı?
Avrupa Birliği, korona salgını ile mücadele için 25 Milyar Avro’luk bir yardım fonu oluşturdu (25 Milliarden Euro Hilfsfond für Unternehmen ).
Ayrıca Almanya hükümeti de bir milyar Avro bu iş için ayrıdı. Kısa çalışma parası (Kurzarbeitgeld) durumunda sosyal sigorta kasalarına yapılan ödemelerin tamamının devlet tarafından karşılanması gündemde.
Kısa çalışma parası (Kurzarbeitergeld) konusundaki bilgiler burada güncelleniyor:
https://www.arbeitsagentur.de/news/co…
2. Toplantılar, düğünler vs. iptal edilirse?
Resmi makamlar bu tür etkinlikleri yasaklar iseler veya karantina durmu sözkonusu olursa, devletten zararın tazmini istenebillir.
Ancak taraflar tedbiren bu toplantıdan vazgeçerler ise sözleşmedeki düzenlemeye bakmak gerekir.
3. Sigortalar zararı karşılar mı?
Genelde sigortalar doğal afetleri karşılamayacaklarını sözleşmeye yazarlar. Salgın hastalık doğal afet olarak kabul edilir.
4. İşverenin işçilerinin sağlığını koruma yükümlülüğü?
İşveren işçilerinin sağlığını korumakla yükümlüdür (Fürsorgepflicht). Bu konuda bilgiler Robert Koch Institut’un sayfasında bulunmaktadır:
https://www.rki.de/SharedDocs/FAQ/NCO…
Heidelberg, 17.03.2020
Av. Memet Kılıç, LL.M. (Heidelberg Üniversitesi)